Covid-19 Pandemi nedeniyle dünyada ve ülkemizdeki gelişmeleri yakından takip etmekteyiz.
Son dönemde, Covid-19 Pandemi ile mücadele kapsamında sokağa çıkma yasağı ilan edilen New York ve Londra başta olmak üzere birçok ülkede, salgın hastalığın ekonomik sonuçlarından halkın olumsuz etkilenmesi sebebiyle yağmalama, hırsızlık gibi suçların işlendiği ve bu durum karşısında dünyaca ünlü markaların, mağazalarında çeşitli önlemler aldığını yazılı ve görsel basında izlemekteyiz.
Benzer olayların münferit girişimler haricinde ülkemizde kitlesel olarak yaşanacağını düşünmemekteyiz. Ancak en ufak güvenlik riskini değerlendirerek, yaşanabilecek olaylara karşı tedbirlerin alınmasını şiddetle tavsiye ediyoruz. İşletmeniz tarafından alınması gereken önlemler hakkındaki tavsiyelerimizi sizinle paylaşmak istiyoruz.
Tavsiyelerimiz:
A) Yağma İhtimali Yüksek İşletme Grubu
Yağma ihtimali en yüksek risk grubu denildiğinde ilk akla gelen Alışveriş Merkezleri, Süper Marketler ve Elektronik Marketlerdir. Ancak yağma riskini arttıran diğer faktörlerin etkisiyle işletmeler en üst risk grubuna çıkabilmektedir.
Yağma riskini arttıran faktörler;
- Sektör: Temel faktörlerin başında işletmenin sektörü yer almaktadır.
- Tetikleyici Sebep: Yağmayı tetikleyici sebebin türü işletme grubuna göre riski arttırmaktadır. Savaş, siyasi nedenli iç karışıklık, ekonomik nedenli iç karışıklık, afet, salgın vb. nedenlere göre kitlesel ihtiyaç veya kitlesel tepki riskin yönünü belirlemektedir. Örneğin; ekonomik nedenli iç karışıklık durumlarında gıda tedarikçileri ile birlikte ekonomik değeri yüksek olan kuyum, değerli taş ürünleri mağazaları, elektronik mağazaları yüksek risk grubundadır. Siyasi nedenli bir iç karışıklıkta; belirli ülke veya grupların mallarının satıldığı mağazalar öncelikli olmaktadır. Bu nedenle güncel yağma riskinin nedeni ile etkileri birlikte değerlendirilerek risk artış oranı ve yönü belirlenmelidir.
- Bölgesel Konum: Bölgesel ihtiyaçlara göre kömür vb yakacak, akaryakıt istasyonları, eczaneler, alkollü içecek mağazaları, tarım ilacı satış yerleri, ateşli silah satış dükkanları öncelikli olabilmektedir. Bu nedenle güncel yağma riskinin bölgesel ihtiyaç eğilimi değerlendirilerek risk artış oranı belirlenmelidir.
- İşletmenin Konumu: İşletmenin konumu, kolay erişilebilir olması, kitlesel olarak ulaşılabilir olması risk faktörünü arttırmaktadır.
- İşletmenin Dış Görünümü: Yağmacılar özellikle korunaklı gözükmeyen ve zayıf güvenlik tedbirleri olan işletmeleri tercih etmektedir. İşletmelerin iç güvenlik tedbirleri yüksek olabilir ancak dışarıdan görünümü güvenlik açısından zayıf ise yönelim bu işletmelere olmaktadır. Yönelim gerçekleştikten sonra kalabalık bir kitle tarafından teşebbüs gerçekleştirileceğinden, işletme ne kadar korunaklı olsa da kalabalık sayısı ve kitle akım yönü işletmeye doğru olacağından tedbirler yetersiz kalacaktır.
- Vitrin ve Ortada Görünen Ürünler: Dolu vitrinler, dışardan kolayca görülebilen ortada bırakılmış ürünler risk faktörünü arttırmaktadır.
- İşletmenin Yağma Kaynağına Verdiği Tepki, Taraf: İşletmeler yağmacıları kışkırtacak, yanlı bildiri, afiş, bayrak, poster vb. görselleri dışarıdan görülecek şekilde bulunduruyorsa risk faktörünü arttırmaktadır. Ayrıca süreç içerisinde işletme sahibi veya çalışanları taraf olarak kendilerini öne attıysa, bilinen kişilerden olduysa karşı görüşlülerin tereddütsüz tercihi olacaktır.
B) Korunma Tedbirleri
Temel olarak yağmayı başlamadan önlemek gerekmektedir. Yağma başladığı zaman önlem almak çok zordur.
- Giriş yeri dar ve az olan işletmeler en son tercih edilen işletmelerdir. Tesisinize giriş noktalarını sınırlayabilme imkanız var ise giriş noktasını daraltarak sınırlamak gerekmektedir. Sınırlanan bu alanların korunması da kolaylaşacaktır.
- Dışarıdan görülebilecek ürünlerinizi, ekipmanlarınızı, elektronik ürünleri, değerli malzemeleri iç kısımlarda bulunan güvenli alanlara alınız. İşletmeniz boş görüntüsü veriniz ve bu görüntünün gece de fark edilebilmesi için aydınlatınız.
- Varsa vitrinlerinizi boşaltınız ve vitrin camlarını darbeye dayanaklı hale getiriniz. İşletmeniz bu süreçte kapalı kalacak ise vitrin camlarını içeride tadilat imajı verecek farklı dayanaklı materyaller ile kapatınız.
- Tesis ve mağaza içlerini dışarıdan görülmesinin engellenmesi maksadıyla uygun malzemeler ile kapatınız. (perde vb)
- İzinsiz girişlerin engellenmesi maksadıyla çevre engellerini arttırınız. Mevcut kilit sistemini güçlendiriniz.
- İşyerinin kaç tane anahtarı olduğunu ve kimlerde bulunduğunu belirleyerek kontrol altına alınmasını sağlayınız.
- Kamera ve alarm sistemlerinin etkinliğini kontrol ediniz. Bakımlarını yaptırınız, varsa arızalarını gideriniz. Tüm işletmenizi izleyebileceğiniz kamera sisteminizin bulunması çok önemlidir. İzlenen kişiler biran önce o alanı terk etmek isteyecektir.
- Kamera sistemlerinizin kayıtlarının işletme içerisinde değil, bulut ortamında saklanmasını sağlayınız. Kayıt cihazlarınıza hasar verilmesi halinde mağduriyet yaşanmaması için önemlidir.
- İşletmenizde kamera kayıtlarınıza yerelde saklanıyorsa dahi, işletmenizin görünen belirli iç noktalarına ve dışarıdan kolayca görülebilecek iç ve dış noktalara; kamera kayıtlarınızın 24 saat bulut ortamında saklandığını ve dışarıdan alarm merkezi ile izlendiğini belirten tabelalar asınız.
- Yağma anında yağmacıların işletmenizi terk etmesi için rahatsız edici; yüksek sesli siren, yüksek ışık vererek yanıp sönen flaşör, yağma anında uzaktan kontrol edebileceğiniz kötü koku verecek gaz veya göz yaşartıcı sprey pompası, yangın veya gaz kaçağı yaşandığı hissi verecek sesli-ışıklı ikaz, zararsız duman – koku verici sistemler, uzaktan kontrol edilebilir ve mekan sıcaklığını rahatsız edici derecede arttırıp veya azaltabilecek otomasyonlar kurulması önemlidir.
- Yağma ve hırsızlık yapılabilmesine elverişli olan yerleri ve girişlerini yeterli oranda aydınlatınız.
- İşyerinizde yüksek miktarda para, değerli kağıt vb. bulundurmayınız.
- İşletmenizde 24 saat güvenlik görevlisi bulundurunuz, özellikle geceleri güvenlik personeli sayısını arttırınız. Görevli güvenlik personelinin dışarıdan görülebilecek şekilde konumlandırılmasını sağlayınız. İşletmeniz etrafına güvenlik personeli çalıştırdığınızı belirten levhalar asınız.
- İşyerinizi şayet yoksa bu konuda sigorta ettiriniz, mevcut sigorta poliçenizi kontrol ederek, yağma ve salgın hastalık kapsamlarını (klozlarını) eklettiriniz.
- Yağma riski arttığını hissettiğinizde, işletmenizin belirli görünür noktalarına, yağma yapanların fark etmeden suç örgütlerine yardım edebileceğini, bu kapsamda yargılanabileceğini, yağma suçunun Türk Ceza Kanunundaki yerini belirten görünür afişler asınız.
- Araçlarınızda seyahat ederken değerli eşyalarınızı, dışardan net bir şekilde görünür vaziyette bulundurmayın. Aracınızla para, ziynet eşyası veya değerli eşya nakli yapılacaksa trafiğin yoğun ve akıcı olduğu yerler ile her an yardım istenebilecek güzergâhlar tercih edin.
- 24 saat esası ile çalışan benzin istasyonu, restoran, kafe gibi yerlerde özellikle gece saatlerinde çalışan personeli tek kişi görevli bırakmayınız.
- Üzerinizde büyük miktarda para taşımanız gerekiyorsa birkaç parça halinde emniyetli yerlerde taşıyınız.
C) Hukuki Değerlendirmesi
Bir ülkede iç karışıklık, isyan veya savaş gibi durumlar olduğu zaman otorite kaybolur. Bu durumdan istifade edip dükkânların, evlerin camlarını kırarak oradaki insanların mallarının, değerli eşyalarının alınmasına da “yağmalama” bu eylemi yapana da “yağmacı” denilmektedir.
Bir başkasının taşınır malını cebir veya tehdit kullanarak alma olarak tanımlanan yağma suçu, Türk Ceza Kanunun 148-150 maddeleri arasında düzenlenmiştir. TCK.’nın 149. maddesinin (c) bendine göre, yağma suçunun birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi, suçun temel şekline göre daha ağır ceza ile cezalandırılmayı gerektirmektedir. Yağma suçları malvarlığı değerlerine karşı işlenen suçların en ağırı olarak kabul edilmektedir.
Aşağıda size bazı yabancı ülkelerde uluslararası zincir mağazaların almış olduğu tedbirleri gösteren fotoğraflar sunmak istiyoruz.
Kitlesel bir yağma olayının ülkemizde yaşanmasının çok zor bir ihtimal olduğunu tekrardan hatırlatarak, işletmeniz için makul tedbirlerin değerlendirilmesini tavsiye ediyoruz.
Doğru bilgi, tedbir ve toplumsal bilinç ile Pandeminin üstesinden hep birlikte geleceğimize inanıyoruz.
Bu süreci ülkemizin ve tüm insanlığın en az can kaybı ve en az gözyaşı ile atlatmasını temenni ederek, sağlıklı günler dileriz.
Saygılarımızla
Desecure Özel Güvenlik Hizmetleri A.Ş.
10.04.2020
